0-10V is een van de eerste en meest eenvoudige vorm van lichtcontrolesystemen uit het verleden. Het systeem was oorspronkelijk ontworpen voor het dimmen van TL verlichting. Het is niets meer dan een analoge stuurspanning, variërende tussen 0 en 10VDC. Er bestaan twee varianten hiervan, namelijk "current sink" en "current source" die meer in detail worden toegelicht in de pdf die je op deze pagina kunt downloaden.
Veel apparaten, met name de drivers voor de nieuwere LED armaturen, worden gestuurd met een spanning variërende van 1-10V in plaats van 0-10V. De minimum spanning bij de 1-10V sturing is 1V in plaats van 0V waardoor de lampen nog steeds minimaal een 10% zullen branden. Onder de 1V zal de status van de lampen ongedefinieerd zijn en kan deze per fabrikant verschillen.
De reden dat men naar 1-10V is overgestapt is omdat bij 0-10V (current source type) de driver nog steeds een vermogen af moet leveren voor de sturing, ondanks dat het licht uit is, en daarmee dus zijn levensduur verminderd. Door het verschuiven van de controle sturing naar de schakelaar toe heeft men dit probleem opgelost.
0-10V current source
applicatie: theater verlichting
voordelen:
- actieve dimmer: directe sturing van de spanning naar het armatuur toe. Een 10V signaal is het licht uitsturen naar 100%, 0V is licht uit
- lichtniveau is proportioneel lineair met de stuurspanning
- eenvoudige installatie
- directe respons, soepele dimming
- robuust
- voor kleinere lichtsturingen een goedkope oplossing
nadelen:
- de dimmer moet het 0-10V signaal maken en vereist dus een connectie met de netspanning
- gevoelig voor externe storingen op de stuurkabel
- spanningsverliezen in de kabel zijn direct zichtbaar in het lichtniveau
-
Er is maar een beperkt aantal 0-10V dimmers dat goed werkt
- Moeilijk te combineren 0-10V schakelborden met stroom-dimming
- geen feedback mogelijk informatie van lamp naar controle systeem
- geen adressering mogelijk en dus groepen kunnen enkel gemaakt worden door extra te bekabelen. Voor grote netwerken kunnen de installatiekosten daardoor behoorlijk oplopen.
0-10V current SINK
applicatie: architecturale verlichting, algemene verlichting
voordelen:
- groot aanbod, eenvoudige techniek, passieve dimmer
- de controller zet de sinking current om naar een regelspanning tussen 0 en 10V. Een open circuit will zeggen 10V, dus 100% lichtniveau
- kan via een eenvoudige weerstandsdeling worden bestuurd of via een PWM (Pulse Width Modulation) signaal: aan (10V) en uit (0V) aan een hoge frequentie
- eenvoudige installatie
- directe respons, soepele dimming
- voor kleinere lichtsturingen een goedkope oplossing
nadelen:
- soms is een extra relais nodig om het licht volledig uit te schakelen, meestal zit dit in de driver ingebouwd
- gevoelig voor externe storingen op de stuurkabel
- spanningsverliezen in de kabel zijn direct zichtbaar in het lichtniveau
- geen feedback mogelijk informatie van lamp naar controle systeem
- geen adressering mogelijk en dus groepen kunnen enkel gemaakt worden door extra te bekabelen. Voor grote netwerken kunnen de installatiekosten daardoor behoorlijk oplopen.
1-10V current SINK
applicatie: algemene verlichting
voordelen:
- eenvoudige techniek, passieve dimmer
- groot aanbod
- extra schakelaar nodig voor aan/uit (meeste hebben dit ingebouwd)
nadelen:
- onder de 1V is het lichtniveau niet gedefinieerd en kan per fabrikant verschillen
- zie 0-10V current sink
Wil je meer weten over het principe en het gebruik van current sink en source type drivers, neem dan even een kijkje in onderstaand document.